niedziela, 16 kwietnia 2017

Stoi i sapie, dyszy i dmucha - tajniki termodynamiki



W dniu 10.04.2017 roku odbył się kolejny zjazd Studentów Uniwersytetu Młodego Odkrywcy na Wydziale Fizyki i Informatyki Stosowanej. Tematyka spotkania dotyczyła działu fizyki nazywanego termodynamiką fenomenologiczną. 
Pierwsza część spotkania została poświęcona wykładowi pt. "Stoi na stacji lokomotywa.....", który wygłosił prof. dr hab. T. Wibig, przybliżył uczestnikom  zjawiska i procesy zachodzące w wyodrębnionej części otaczającego  nas świata. Dodatkowo wskazał, na parametry fizyczne takie jak ciśnienie, temperatura czy objętość, które należy wykorzystać do opisu poznanych procesów.
Wśród licznych przemian omawianych na wykładzie nie zapomniano o ważnym aspekcie, bez którego niewyobrażalne jest podróżowanie ludzi we współczesnym świecie. Odkrywane przez naukowców i konstruktorów zależności między ciepłem a pracą pozwoliły na konstruowanie silników atmosferycznych, cieplnych i spalinowych. Silniki  zmieniały się w zależności od potrzeb i sposobu wykorzystania ich w przemyśle i transporcie.
Na kolejnej części spotkania uczestnicy wspólnie z dr Piotrem Skurskim projektowali niezbędne elementy każdego pojazdu jakimi są hamulce i silnik. Prezentowane i omawiane zestawy, nie tylko pokazywały zasadę działania np. układu hamulcowego montowanego w  pojeździe, ale również zostały specjalnie zaprojektowane z myślą o prowadzeniu w warunkach szkolnych  badań ilościowych. Przedstawiony zestaw pozwala na badanie prawa Pascala i poznanie zasady działania prasy hydraulicznej.  

Zagadnienie dotyczące zasady działania silnika cieplnego zostało podzielone na kilka doświadczeń, które pozwoliły na poznanie uczestnikom procesów jakie muszą zajść aby układ wykonał pracę. Ponadto zaprojektowali odpowiedni mechanizm pozwalający na zamianę posuwistego ruchu tłoka na ruch obrotowy. Dzięki odpowiednim rozwiązaniom technicznym zaproponowanym przez uczestników, projektowanie silnika cieplnego zostało zakończone sukcesem.

Takie prowadzenie zajęć wymagało odpowiedniego przygotowania prezentacji jak i doświadczeń ułatwiających Młodym Odkrywcom dokonania prawidłowego wyboru w trakcie pokazu. Przedstawiony sposób prowadzenia zajęć wymagał również opracowania odpowiedniego mechanizmu, który w krótkim czasie dostarczałby informacji zwrotnej od uczestników do prowadzącego zajęcia. System kolorowych kart, zaproponowany przez dr P. Skurskiego, które podnosili uczestnicy pozwalał się szybko orientować prowadzącemu czy podejmowane działania oraz omawiane zagadnienia są w pełni zrozumiałe uczestnikom.

Zajęcia zakończył pokaz modelu maszyny parowej, która nie tylko nawiązywała do tematyki spotkania ale jest  również częścią przyszłych zajęć realizowanych w ramach projektu w Muzeum Kolei Wąskotorowej w Rogowie.